Banchan “พันชัน” 반찬 ในภาษาไทยคือเครื่องเคียง เป็นส่วนประกอบสำคัญอย่างหนึ่งที่ขาดไม่ได้ในมื้ออาหารของชาวเกาหลี เป็นวัฒนธรรมที่มีสืบต่อกันมาอย่างยาวนาน เรียกได้ว่ามีความสำคัญไม่แพ้เมนูอาหารหลักเลยทีเดียว
วัฒนธรรมการกินเครื่องเคียง (Banchan) ของชาวเกาหลีนั้นมีมาตั้งแต่สมัยช่วงกลางๆในยุคสามอาณาจักรเกาหลีที่ได้รับอิทธิพลการกินเจมาจากทางศาสนา (ไม่รับประทานเนื้อสัตว์) ดังนั้นเองจึงได้เกิดการปรุงอาหารในรูปแบบต่างๆด้วยผัก รวมไปถึงการหมักดองอาหารก็เป็นที่นิยมขึ้นมา โดยพันชันนั้นเองมีหลากหลายรูปแบบ หลากหลายชนิด เรามาดูกันว่าเครื่องเคียงนั้นแบ่งออกเป็นชนิดไหนบ้าง ?
김치 (คิมชี) หรือกิมจิ ที่เรารู้จักกันเป็นอย่างดี เป็นผักดองที่โดยทั่วไปจะใช้เป็นผักกาดขาวปรุงรสด้วยพริกและเกลือ ถึงได้ว่าเป็นสิ่งจำเป็นพื้นฐานในมื้ออาหารของชาวเกาหลีเลยก็ว่าได้ ทุกๆมื้ออาหารมักมีกิมจิเสิร์ฟเป็นเครื่องเคียงเสมอๆ สามารถใช้ผักชนิดอื่นๆมาทำเป็นกิมจิแทนผักกาดขาวได้ เช่น หัวหอม หัวไชเท้า แตงกวา ต้นหอม เป็นต้น
나물 (นามุล) หมายถึงผักนึ่ง หมัก หรือผัด โดยปรุงรสด้วยน้ำมันงา เกลือ น้ำส้มสายชู กระเทียมสับ หัวหอมสับ พริกแห้ง และซีอิ๊ว เครื่องเคียงชนิดนี้ที่เรามักจะเห็นกันบ่อยๆ ได้แก่ คงนามุล (콩나물) ถั่วงอกเย็นคลุกน้ำมันงา
볶음 (บกกึม) เป็นเครื่องเคียงชนิดผัดกับซอสประเภทต่างๆ ตัวอย่างเช่น โอจิงอเชบกกึม (오징어채볶음) ปลาหมึกแห้่งผัดซอสโคชูจัง ผสมกับกระเทียมและไซรัป
조림 (โจริม) เป็นอาหารประเภทที่ใช้การเคี่ยวผัก เนื้อ ปลา เต้าหู้ ในน้ำซุปปรุงรสจนน้ำซุปถูกดูดซึมเข้าไป โดยทั่วไปมักมีซอสถั่วเหลืองเป็นส่วนประกอบเสมอ เมนูที่เห็นบ่อยๆได้แก่ 두부조림 (ทูบูโจริม) เต้าหู้เคี่ยวในซีอิ๊วเจือจาง ผสมกับน้ำมันงา กระเทียมสับ และต้นหอมสับ
찜 (จิม) อาหารประเภทนึ่ง ที่คุ้นกันมากที่สุดคือ 계란찜 (คเยรันจิม) ไข่ตุ๋น นั่นเอง
전 (จอน) อาหารประเภททอด เช่น 파전 (พาจอน) แพนเค้กหัวหอม 김치전 (คิมชีจอน) แพนเค้กกิมจิ เป็นต้นนอกจากที่กล่าวมาข้างต้นแล้วก็ยังมีพันชันแบบอื่นๆอีกมากมาย ที่เห็นกันบ่อยๆ ได้แก่
단무지 (ทันมูจี) หัวไชเท้าหมักดองสีเหลืองธรรมชาติ ของโปรดของใครหลายๆคน
계란말이 (คเยรันมารี) ไข่เจียวม้วนหั่นเสิร์ฟเป็นคำๆ
잡채 (จับเช) ผัดวุ้นเส้นเกาหลีที่มาพร้อมผักและเนื้อวัวในซอสกระเทียม บางครั้งจับเชก็ถูกนำมาทำเป็นเครื่องเคียงได้เช่นกันปัจจุบันนี้พันชันถือเป็นตัวชูโรงสำคัญอย่างหนึ่งของรานอาหารเกาหลีเลยก็ว่าได้ หลายๆร้านพยายามที่จะพัฒนาสูตรเครื่องเคียงต่างๆให้มีความแปลกใหม่ทั้งเมนู และรสชาติ เพื่อเป็นการดึงดูดลูกค้าให้มาทานที่ร้านของตนเอง เพราะฉะนั้นแล้วพันชันจึงมีหลากหลายชนิดมากกว่าที่เราเห็นกันมากมาย
*** แล้วทุกๆคนชอบพันชัน (Banchan) ชนิดไหนบ้างครับ ? ส่วนตัวผมชอบทันมูจีมากๆ ทานแล้วรู้สึกสดชื่นครับ ร้านไหนมีทันมูจีเสิร์ฟเป็นเครื่องเคียง ผมไม่พลาดแน่นอน ..
สำหรับข้อมูลอื่นๆ ของประเทศเกาหลี ฝากติดตามที่นี่ครับ
Everyday KOREA